NOAK Observatory (L02)

Διαβάσεις Εξωπλανητών από το μητρικό τους άστρο

Το αστεροσκοπείο συμμετέχει σε δυο ομάδες υποβολής μετρήσεων χρόνων διαβάσεων. Η μια είναι η Exoclock Team η οποία είναι υπεύθυνη για τον ακριβή έλεγχο των χρόνων διάβασης 1000 εξωπλανητών μπροστά από το μητρικό τους άστρο, ώστε το 2029 που θα εκτοξευθεί η διαστημοσυσκευή ARIEL της ESA, να μελετήσει πως δημιουργήθηκαν, τι ατμόσφαιρα έχουν και τη χημική τους σύσταση. Η δεύτερη είναι η Εxoplanet Watch και υπάγεται στη NASA. Στόχος της είναι η συγκέντρωση, όσο το δυνατόν γίνεται, όλων των μετρήσεων που γίνονται και αφορούν τους εξωπλανήτες και την υποβολή τους στη βάση δεδομένων της AAVSO. Για περισσότερες πληροφορίες στις σελίδες: https://www.exoclock.space/ και https://exoplanets.nasa.gov/exoplanet-watch/about-exoplanet-watch/overview/ .

Δοκιμή προγραμμάτων φωτομετρίας που αφορούν εξωπλανήτες.

Τέσσερα από τα πιο σημαντικά προγράμματα φωτομετρίας για τη μελέτη της διάβασης ενός εξωπλανήτη μπροστά από το μητρικό του άστρο τα οποία χρησιμοποιούνται ευρέως από ερασιτέχνες και επαγγελματίες αστρονόμους είναι τα HOPS, AstroImageJ, το EXOTIC και το Muniwin. Το HOPS είναι το πρόγραμμα που χρησιμοποιεί η συντριπτική πλειοψηφία των χρηστών για την δημιουργία μιας φωτομετρικής καμπύλης ενός εξωπλανήτη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι μετρήσεις αυτές συγκεντρώνονται στη βάση δεδομένων της ESA που ονομάζεται EXOCLOCK και θα χρησιμοποιηθούν στη διαστημική αποστολή ARIEL που θα γίνει το 2029 και θα μελετήσει τα φυσικά χαρακτηριστικά 1000 εξωπλανητών. Η κοινότητα στην Ελλάδα περιλαμβάνει αν δεν κάνω λάθος 15 άτομα και συνεχώς μεγαλώνει. Αυτό οφείλεται και στο γεγονός ότι ο δημιουργός του προγράμματος είναι Έλληνας (Άγγελος Τσιάρας) και το συντονισμό της παρουσίασης στο κοινό του όλου εγχειρήματος ανήκει στην Αναστασία Κόκορη. Το πρόγραμμα είναι πολύ φιλικό στον χρήστη και το περιβάλλον του βασίζεται στη γλώσσα PYTHON. Στη σελίδα της Exoclock μπορείτε να βρείτε λεπτομερείς πληροφορίες για το πως μπορείτε να συμμετάσχετε και εσείς σε αυτό το πού αξιόλογο και φιλόδοξο project. Με τον τρόπο αυτό οι μετρήσεις ενός ερασιτέχνη έχουν πολύ μεγάλη αξία για την επιστημονική κοινότητα. Το AstroImageJ είναι ένα πρόγραμμα φωτομετρίας που χρησιμοποιήθηκε και στην ανάλυση δεδομένων της αποστολής TESS. Είναι πιο διαδεδομένο στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού και στους επαγγελματίες αστρονόμους. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα που χρησιμοποιείται και αυτό για τη μελέτη εξωπλανητών κυρίως και λιγότερο για μεταβλητούς αστέρες και αστεροειδείς. Προσωπικά πιστεύω ότι απευθύνεται σε ανθρώπους με περισσότερες γνώσεις πάνω στο αντικείμενο, αν και με αρκετή ενασχόληση κάποιος μπορεί να τα καταφέρει. Έχει πάρα πολλές παραμέτρους που θα καλύψουν κάθε πτυχή για τη σωστή δημιουργία της καμπύλης. Το ΕΧΟΤΙC είναι το πρόγραμμα φωτομετρίας που προτείνει η NASA για την ανάλυση μιας διάβασης. Είναι εύκολο και αυτό στην εγκατάσταση, βασιζόμενο στη γλώσσα προγραμματισμού PYTHON. Αυτό που δε μου άρεσε στο χειρισμό του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η πλήρης αυτοματοποίησή του. Εκτός από την εισαγωγή κάποιων κρίσιμων παραμέτρων, δεν κάνεις τίποτε άλλο. Το καλό είναι ότι μπορείς να σώσεις τις μετρήσεις σου και να τις υποβάλεις στην AAVSO. Τέλος το Muniwin. Ένα πρόγραμμα που τα κάνει όλα και συμφέρει.. Πολύ εύκολο στο χειρισμό του με πολύ ωραίο interface, διευκολύνει και τον πιο άπειρο παρατηρητή να φτιάξει μια φωτομετρική καμπύλη για μεταβλητούς αστέρες, αστεροειδείς και εξωπλανήτες. Χρησιμοποιείται από πολύ κόσμο και υπάρχουν πολλές πληροφορίες στο διαδίκτυο. Επίσης τα αποτελέσματα των μετρήσεων μπορούν να αποθηκευτούν σε διάφορες μορφές ώστε να να υποβληθούν σε πολλές βάσεις δεδομένων π.χ της AAVSO, ETD κ.α. Το πιο πρόγραμμα θα διαλέξει κάποιος είναι καθαρά υποκειμενικό. Στο τέλος πάντως πιστεύω πραγματικά ότι ένα από τα πιο όμορφα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει ένας αστρονόμος (ερασιτέχνης και μη) είναι στο τέλος αυτής της διαδικασίας να δει τη φωτομετρική καμπύλη να διαγράφεται στην οθόνη του υπολογιστή!